Het mooie van de partijen uit deze periode, is dat sterke schakers vaak ook tegen amateurs speelden. En door dit krachtsverschil zie je heel duidelijk het effect van foute beslissingen: die worden hardhandig afgestraft.
In de onderstaande partij zie je hoe Morphy zijn aanval voorziet van “brandstof”. Je leert een boel schaaktermen en geniet ondertussen van de vakkundigheid waarmee Morphy zijn aanval gaande houdt.
Klik om de zetten om de partij door te spelen.
[Event "New Orleans"]
[Site "New Orleans, LA USA"]
[Date "1849.??.??"]
[Round "?"]
[White "Paul Morphy"]
[Black "Eugene Rousseau"]
[Result "1-0"]
[ECO "C39"]
[EventDate "1849.??.??"]
[PlyCount "33"]
1.e4 e5 2.f4 {[#]Deze opening heet het Koningsgambiet. Dit omdat de pion aan
de koningszijde wordt opgegeven. Een zeer aanvallende opening, die
tegenwoordig niet vaak meer gespeeld wordt. Een gambiet is een offer -vaak
van een pion- in de opening, met als doel: tijd winnen om te ontwikkelen.
Vaak wordt de pion door de tegenstander weer teruggegeven, maar lang niet
altijd.
Ook is het mogelijk om een Gambiet te weigeren. Dat zou bijvoorbeeld
kunnen wanneer zwart zijn d-pion opschuift.
Weetje: Het woord “Gambiet” stamt af van het Italiaanse Gambetto wat
struikelen betekent.} 2...exf4 ( 2...d6 {zou een geweigerd Koningsgambiet
zijn.} ) 3.Nf3 g5 {Zwart geeft de gewonnen pion ondersteuning. Er komen
hierdoor wel zwaktes in de stelling, maar wanneer zwart de aanvallen van
wit weet af te slaan, staat hij beter in het eindspel (door de pluspion).}
4.h4 g4 5.Ng5 h6 6.Nxf7 $5 {Een interessante zet. Wit offert nu een stuk
om de laatste beschermende pion rondom de zwarte koning te verwijderen.
Ook biedt deze positie de gelegenheid om het verschil uit te leggen tussen
het weggeven van een stuk en het offeren. Bij een offer wordt het stuk
bewust aangeboden om te slaan, met de verwachting er iets voor terug te
krijgen. Als een offer rendabel is dan noemen we dat een correct offer.
Een incorrect offer is het gevolg van een verkeerde inschatting, en had
dus beter niet gespeeld kunnen worden.
Ook is het -net als bij een Gambiet- mogelijk om een offer te accepteren
of te weigeren.} 6...Kxf7 7.Qxg4 {We gaan eens rustig naar deze positie
kijken. Wat is de materiaalverdeling? Als je deze partij met bord en
stukken zou naspelen, dan zouden er naast het bord een witte pion en een
wit paard staan. De witspeler zou de volgende zwarte stukken hebben
geslagen: twee pionnen.
Dat betekent dat zwart een voorsprong heeft in materiaal, maar zoals je
kunt zien op het bord heeft wit het initiatief.
Wat het interessante is van het schaakspel, is dat je vaak kunt winnen als
je materiaal achter staat. Zeker wanneer je over een sterke aanval
beschikt. Wat dreigt wit in deze stelling?
1) zijn loper kan naar c4 met schaak
2) de pion op f4 kan geslagen worden
3) de dame kan schaak geven op f5, f4 en h5
We gaan eens kijken in het vervolg van de partij hoe Morphy de aanval
gaande houdt.} 7...Qf6 8.Bc4+ Ke7 9.Nc3 c6 ( 9...Nc6 10.Nd5+ {Dit is een
voorbeeld van familieschaak. Dit heet zo omdat zowel de koning als de dame
(in het Nederlands zeggen schakers meestal geen koningin maar dame) worden
aangevallen door het paard.} ) 10.e5 Qxe5+ 11.Kd1 Kd8 12.Re1 Qc5 13.Bxg8
d5 14.Re8+ $1 {Het mooie van Morphy is dat hij op zeer agressieve wijze
zijn partijen probeert af te maken. Dit is zo’n zet waar Morphy berucht om
is. Een goede schaker doet alleen wat cadeau wanneer hij er iets beters
voor terugkrijgt. Zwart pakt de toren, maar de gevolgen zijn dat de koning
weer opgejaagd wordt en verstrikt raakt. Dit ziet er simpel uit, maar
Morphy heeft natuurlijk wel in zijn hoofd moeten visualiseren hoe de
stelling er een paar zetten later uit zou komen te zien.} 14...Kxe8 15.
Qxc8+ Ke7 {[#][%csl Rd5,Gc8,Gc7,Gc6,Gc5] [%cal Rc3d5]} 16.Nxd5+ Kd6 ( 16...cxd5 17.Qxc5+ {De pointe van de paardzet.
Slaan levert dame-verlies op, waarna wit zijn materiele achterstand in een
klap weer goed maakt.} ) 17.Qc7# {En schaakmat. Zie ook dat het veld e5
niet toegankelijk is en dat veld c5 bezet is door de zwarte dame, welke
in deze positie behoorlijk in de weg staat.
******
Wat waren de leerpunten van deze partij?
1) Je hebt geleerd wat familieschaak is
2) Je weet wat een Gambiet is, en dat je deze kunt aannemen of weigeren.
3) Je hebt ervaren dat het offeren van stukken wat anders is dan het
weggeven van stukken. } 1-0
Je dient JavaScript te activeren om de weergave van een schaakpartij te optimaliseren.
